De status van oligonucleotiden in de context van gerichte mutagenese

De COGEM is door VROM om advies gevraagd over de vraag of een oligonucleotide een recombinant nucleïnezuurmolecuul is. Het antwoord is van belang voor het oordeel of planten die zijn ontwikkeld met behulp van gerichte mutagenese wel of niet onder ggo-regelgeving vallen. ‘Klassieke’ mutagenese is vrijgesteld van de Europese ggo-regelgeving. Bij klassieke mutagenese worden willekeurige deleties of herschikkingen in het genoom aangebracht met chemische of radioactieve mutagentia. Tegenwoordig is het ook mogelijk om gericht mutaties aan te brengen, met behulp van korte nucleïnezuurmoleculen (oligonucleotiden) waarvan de sequenties nagenoeg gelijk zijn aan de doelsequentie in het genoom waarin een mutatie moet worden aangebracht. Deze vorm van gerichte mutagenese wordt veiliger geacht dan klassieke mutagenese omdat er minder willekeurige veranderingen in het genoom van de plant worden aangebracht. Het is echter onduidelijk of gerichte mutagenese onder de vrijstelling valt. Dit is afhankelijk van het oordeel of het gebruikte oligonucleotide wel of niet als recombinant nucleïnezuur beschouwd moet worden.
De COGEM wijst erop dat de vraag of een oligonucleotide een recombinant nucleïnezuur is, niet eenduidig valt te beantwoorden. Het antwoord is afhankelijk van de context waarbinnen het oligonucleotide wordt toegepast en de sequentievolgorde. De COGEM gaat in haar overwegingen uit van een oligonucleotide dat gebruikt wordt om mutaties in genoomsequenties in de cel te bewerkstelligen. De COGEM is van mening dat een oligonucleotide dat gebruikt wordt voor gerichte mutagenese, niet als recombinant nucleïnezuur beschouwd moet worden.
De COGEM signaleert dat deze adviesvraag onderstreept dat de kaders en uitgangspunten van de huidige Europese ggo-regelgeving achterhaald zijn door de technologische ontwikkelingen, waardoor de wetenschappelijke grondslag onder de regelgeving in het geding is.