Synthetische biologie; een onderzoeksveld met voortschrijdende gevolgen

De synthetische biologie is een nieuw veld binnen de genetische modificatie waarvan de verwachtingen hoog zijn. De technologie richt zich enerzijds op het veranderen van bestaande organismen en anderzijds op het bouwen van nieuwe levende organismen. Deze ontwikkelingen zouden kunnen leiden tot een publiek debat over het creëren van nieuwe levensvormen. Momenteel beperkt de discussie zich nog voornamelijk tot de wetenschappelijke wereld. Onderzoek wordt thans met name uitgevoerd in de Verenigde Staten; in Nederland lijkt weinig onderzoek op dit terrein plaats te vinden.     Synthetische organismen vallen onder de wet- en regelgeving voor genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) aangezien de organismen vervaardigd zijn op een manier die niet door voortplanting of natuurlijke recombinatie mogelijk is. De COGEM is van mening dat de thans gehanteerde risico-analyse voor werkzaamheden met ggo’s niet in alle gevallen toepasbaar zal zijn voor synthetische organismen. Op een bepaald punt zal de technologie namelijk grenzen overschrijden waardoor eventuele risico’s niet meer met behoud van de thans gebruikte methodiek in te schatten zijn. Indien een risico-analyse niet mogelijk is dan worden activiteiten, ongeacht of mogelijke risico’s laag zijn, op het hoogste inperkingsniveau ingeschaald. Dit kan een belemmering vormen om dergelijk onderzoek in Nederland uit te voeren. Met het tijdig opstellen van een adequate risico-analyse methodologie, worden verrassingen in een later stadium voorkomen, blijft de veiligheid gewaarborgd en worden wetenschappelijke ontwikkelingen niet onnodig gefrustreerd. Daarom wijst de COGEM met deze signalering in een vroegtijdig stadium op de complexe problematiek van dit onderwerp. De commissie heeft in deze signalering enkele vragen geformuleerd die een rol kunnen spelen bij de aanpak van deze problematiek.