Publicaties

Pathogeniteitsclassificatie Anabaena azollae en inschaling van werkzaamheden met (gg-)Azolla filiculoides in associatie met (gg-)A. azollae

Adviezen | 20.05.2020 | CGM/200520-02

De COGEM is gevraagd te adviseren over de pathogeniteitsklasse van de cyanobacterie Anabaena azollae (Nostoc azollae), en inschaling van ggo-werkzaamheden met deze cyanobacterie en de waterplant Azolla filiculoides (Grote kroosvaren). De aanvrager is voornemens de symbiotische relatie tussen de cyanobacterie en de kroosvaren te onderzoeken.
De drijvende waterplant A. filiculoides groeit in sloten en kanalen in gebieden met klei- en laagveen. In Nederland komt A. filiculoides vrij algemeen voor in het westen van het land en in het rivierengebied. De kroosvaren plant zich voornamelijk vegetatief voort, maar er kan ook seksuele voortplanting plaatsvinden door de vorming van sporenkapsels.
In bladholtes van Azolla-soorten leeft de cyanobacterie A. azollae. De cyanobacterie maakt stikstof uit de lucht beschikbaar voor de plant, in ruil daarvoor ontvangt de bacterie voedingsstoffen en biedt de plant de bacterie een beschermde omgeving. A. azollae heeft het vermogen om (geheel) zelfstandig te groeien verloren. Er zijn bij de COGEM geen publicaties bekend die A. azollae relateren aan pathogeniteit voor mens, dier of plant. Alles in overweging nemende, adviseert de COGEM A. azollae als apathogeen in te delen in pathogeniteitsklasse 1 en op te nemen in Bijlage 2, lijst A1 van de Regeling ggo.
De COGEM adviseert om het genetisch modificeren van A. filiculoides en A. azollae, en de voorgenomen werkzaamheden op inperkingsniveau I uit te voeren en daarbij een aantal aanvullende maatregelen in acht te nemen die in het onderhavige advies worden gespecificeerd. Onder de genoemde voorwaarden acht de COGEM de risico’s voor mens en milieu van de voorgenomen werkzaamheden verwaarloosbaar klein.

Download publicatie