Ingeperkt gebruik van genetisch gemodificeerde sponscellen

De COGEM is verzocht te adviseren over het ingeperkt gebruik van genetisch gemodificeerde cellen en celgroepen van de sponssoorten: Haliclona oculata, Haliclona xena, Dysidae avara, Crambe crambe en Ephydatia fluviatilis. De eerst vier soorten komen in zoutwater voor, de laatste in zoetwater. De sponzen H. oculata en H. xena worden aangetroffen in de Nederlandse kustwateren.
De aanvrager is van plan de cellen van genoemde sponssoorten te transfecteren met reportergenen, om te onderzoeken op welke wijze sponscellen het best getransfecteerd kunnen worden en welke promotoren geschikt zijn voor gebruik in deze sponscellen. Na analyse van het resultaat van de transfectie worden de gg-sponscellen vernietigd.
Voorzover bekend bij de COGEM zijn de genoemde sponssoorten niet geassocieerd met pathogeniteit. Gebaseerd op de jarenlange ervaring met de betreffende reportergenen acht zij de kans verwaarloosbaar klein dat het apathogene karakter van de sponzen door voorgenomen transfecties zal veranderen.
Sponzen hebben een groot regeneratief vermogen. Hierdoor kan de COGEM niet uitsluiten dat sponscellen als zij in het juiste milieu terecht komen, uitgroeien tot een volwassen organisme en zich kunnen voortplanten. Voor voorgenomen werkzaamheden zal gebruik worden gemaakt van transfecties met plasmide DNA zonder, voor zover bekend, integratiemechanismen, waardoor de reportergenen geleidelijk uit de celkweek zullen verdwijnen. Als gg-sponscellen onvoorzien uit het laboratorium in het voor groei juiste milieu terecht komen, acht de COGEM de kans daarom verwaarloosbaar klein dat er uit deze gg-sponscellen een volwassen gg-spons zal ontstaan.
De COGEM adviseert de werkzaamheden met gg-cellen en celgroepen van genoemde sponssoorten uit te voeren op ML-I inperkingniveau. Op dit inperkingsniveau en onder navolging van de hiervoor geldende werkvoorschriften, acht de COGEM de risico’s van de voorgenomen werkzaamheden met sponscellen voor mens en milieu verwaarloosbaar klein.