Uitspraak van het Europees Hof over gene editing en de ggo-regelgeving: Reikwijdte en consequenties

In juli 2018 heeft het Hof van Justitie van de EU in een uitspraak antwoord gegeven op de vraag of gewassen geproduceerd met behulp van moderne mutagenesetechnieken onderhevig zijn aan de verplichtingen van de ggo-regelgeving, specifiek die van Richtlijn 2001/18/EG. In de uitspraak stelt het Hof dat gewassen verkregen door mutagenesetechnieken ggo’s zijn in de zin van Richtlijn 2001/18, maar dat producten van moderne mutagenesetechnieken niet onder de vrijstellingsbepaling vallen die producten van mutagenese uitzonderen van de verplichtingen van de Richtlijn. De vrijstelling geldt alleen voor gewassen geproduceerd met conventionele mutagenesetechnieken, omdat alleen deze mutagenesetechnieken hun veiligheid reeds zouden hebben bewezen.
De COGEM heeft opdracht gegeven voor een onderzoek om inzicht te krijgen in de reikwijdte en consequenties van deze Hofuitspraak. Het voorliggend rapport is het resultaat van het onderzoek, en biedt inzicht in de reikwijdte van de Hofuitspraak. Dit rapport dient tevens als bron van informatie voor beleid en politiek, en ter ondersteuning van besluitvormingsprocessen. De lezer wordt geïnformeerd over de uitspraak van het EU-Hof door een juridische analyse van de overwegingen om tot deze uitspraak te komen. In deze analyse wordt ook de conclusie van de advocaat-generaal meegenomen, omdat de advocaat-generaal op sommige punten een andere, maar eveneens plausibele, juridische interpretatie laat zien. De analyse wordt gevolgd door de bredere wetenschappelijke context van deze uitspraak, waarin een aantal discrepanties tussen de juridische en biologische werkelijkheid wordt blootgelegd. Deze discrepanties maken zichtbaar dat het Hof door zijn uitspraak geen duidelijkheid heeft weten te scheppen, maar juist prangende vragen oproept. De verwachtingen onder experts uit de plantenveredelingssector en de wetenschap van deze uitspraak waren hoog. Echter, de impasse in de vergunningsverleningspraktijk van de Europese ggo-regelgeving lijkt met deze uitspraak niet te zijn doorbroken. De vragen die worden opgeroepen dienen als uitgangspunt van een verkenning van mogelijke routes om met de discrepanties om te gaan en om een weg te vinden uit de bestaande impasse. Daartoe zijn ook interviews gehouden met verschillende belanghebbenden om meer inzicht te krijgen in de consequenties voor de relevante sectoren en om de haalbaarheid en wenselijkheid van de verkende routes te toetsen.

Het COGEM onderzoeksrapport kunt u vinden onder de ‘download publicatie’ knop. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten is een COGEM signalering uitgebracht. Ga naar de COGEM signalerende aanbiedingsbrief.