Classificatie en inschaling werkzaamheden Clostridium sporogenes ATCC 3584

De COGEM is gevraagd te adviseren over de pathogeniteitsklasse-indeling van de bacteriestam Clostridium sporogenes ATCC 3584. Tevens is de COGEM gevraagd te adviseren over de eventuele plaatsing van deze stam op Bijlage 1 van de Regeling genetisch gemodificeerde organismen (ggo) en over de inschaling van werkzaamheden met genetisch gemodificeerde ‘knock out’ mutanten. Deze mutanten kunnen alleen groeien wanneer exogeen uracil in de omgeving aanwezig is en zijn in staat niet-giftige voorlopermedicijnen tegen kanker om te zetten in giftige derivaten met het uiteindelijke doel kankercellen te lyseren. De ‘knock out’ mutanten zullen in een proefdiermodel onderzocht worden.
Bijlage 1 bestaat uit een lijst van micro-organismen die in principe niet pathogeen zijn voor mens, dier of plant. Met de micro-organismen die in Bijlage 1 zijn opgenomen, mag onder bepaalde voorwaarden, op het laagste inperkingsniveau (zoals ML-I of DM-I) gewerkt worden.
C. sporogenes is in 2011 door de COGEM geclassificeerd als een klasse 2 pathogeen en wordt internationaal gezien als een micro-organisme behorende tot risicogroep 2. De strikt anaerobe sporenvormende bacterie is alom tegenwoordig in het milieu en koloniseert het maagdarmkanaal van mens en dier. Sporadisch zijn bij gezonde mensen infecties met C. sporogenes beschreven. Invasieve infecties komen voor bij ernstige chirurgische complicaties of bij immuungecompromitteerden. In vivo studies bij mensen en knaagdiersoorten met al dan niet genetisch gemodificeerde C. sporogenes sporen laten geen tot milde ziekteverschijnselen zien van voorbijgaande aard. Echter, de bacterie kan bij konijnen ziekte veroorzaken en produceert een toxine dat bij hamsters en konijnen milde tot zeer ernstige ziekteverschijnselen kan geven. De COGEM is daarom van mening dat pathogeniteitsklasse 2 voor C. sporogenes, en daarbij ook voor de stam ATCC 3584, het meest passend is.
Gebaseerd op bovenstaande pathogeniteitsklasse-indeling, acht de COGEM de risico’s voor mens en milieu verwaarloosbaar klein als de voorgenomen werkzaamheden met de C. sporogenes ATCC 3584 mutanten plaatsvinden op ML-II en DM-II inperkingsniveau.