Vrijwaring van gg-E.coli voor GGO regelgeving
De COGEM is gevraagd te adviseren over een verzoek om twee genetisch gemodificeerde micro-organismen (ggm’s) op de Bijlage IIC van de Europese richtlijn 90/219/EEG te plaatsen. Plaatsing op Bijlage IIC zou betekenen dat deze ggm’s vrijgesteld worden van de GGO wetgeving. Zover bekend bij de COGEM is dit de eerste keer dat van deze mogelijkheid gebruik gemaakt wordt. Het betreft twee genetisch gemodificeerde (gg) Escherichia coli HB101 bacteriën die getransformeerd zijn met respectievelijk de vectoren pBAD18 en pGLO. Laatst genoemde vector is pBAD18 met de coderende sequentie voor ‘green fluorescent protein’ (GFP).
E. coli HB101 stamt af van E. coli B en K12, wordt wereldwijd sinds vele jaren in laboratoria gebruikt voor onderzoeksdoeleinden en kent een lange geschiedenis van veilig gebruik. Mede doordat alle bekende virulentiefactoren ontbreken, is de stam niet in staat de menselijke darm te koloniseren. Ook kan HB101 zich niet handhaven in het milieu en heeft de stam een verhoogde gevoeligheid voor UV licht. De vector pBAD18 is gebaseerd op het bekende plasmide pBR322 en bevat geen elementen die niet in de microflora voorkomen. GFP wordt veel gebruikt als lichtgevend markereiwit, en kent een geschiedenis van veilig gebruik.
De COGEM is van mening dat de veiligheid voor mens en milieu gewaarborgd is als betreffende ggm’s op Bijlage IIC worden geplaatst. Echter de COGEM merkt op dat wegens het ontbreken van ‘quality control’ procedures en het ontbreken van een genetische typering, de verificatie van de gebruikte E. coli als HB101 stam niet goed mogelijk is. Ook ontbreken ‘quality control’ procedures met betrekking tot verificatie van de vectoren pBAD18 en pGLO. Als voorwaarde voor toelating tot Bijlage IIC dienen deze ‘quality control’ procedures en de genetische karakterisatie van E. coli HB101 aan het dossier toegevoegd te worden.
Verder merkt de COGEM op dat de aanvraag niet alleen de ggm’s maar ook de vervaardiging van deze ggm’s betreft. Het is de COGEM onduidelijk of vervaardiging van ggm’s onder de reikwijdte van Bijlage IIC valt.
Naar aanleiding van bovenstaand advies heeft de COGEM in 2010 een signalerende brief uitgebracht over de maatschappelijke aspecten van het vrijstellen van ggo’s van de regelgeving (CGM/100225-03).