Marketing patterns of genetically modified food in Dutch grocery stores

De Russische invasie in de Oekraïne zorgde voor ernstige onzekerheden op de mondiale voedselmarkten. Een van de belangrijkste effecten van deze onzekerheden waren de scherpe prijsstijgingen op de wereldmarkt begin 2022. In een dergelijke omgeving zouden supermarkten gestimuleerd kunnen worden om het aandeel voedsel dat genetisch gemodificeerde (gg-)ingrediënten bevat te vergroten, aangezien de productiekosten van de onderliggende agrarische grondstoffen lager zijn dan bij conventioneel geproduceerde gewassen. Daarom is voor dit onderzoeksproject data verzameld over marketingpatronen van voedingsproducten die genetisch gemodificeerde ingrediënten bevatten. De data is verzameld door middel van een uitgebreide en regionaal evenwichtige steekproef van twintig supermarkten in Nederland. Deze winkels zijn van november 2022 tot en met juli 2023 vijf keer bezocht om een landelijk representatief beeld te krijgen van de structuur en de veranderingen in de aantallen genetisch gemodificeerde voedingsproducten die aan retailklanten worden aangeboden.
Uit de analyse blijkt dat de mondiale prijzen van agrarische grondstoffen sinds de totstandkoming van de Zwarte Zee Graan Deal in juli 2022 een stabiele neerwaartse trend vertonen. Tegelijkertijd is de inflatie van de voedselprijzen in Nederland versneld en vertoont deze een stabiele opwaartse trend. Noch de voortdurende neerwaartse trend van de mondiale landbouwprijzen, noch de voortdurende opwaartse trend van de nationale voedselprijsinflatie heeft geleid tot substantiële veranderingen in het aantal gg- voedselproducten dat in de Nederlandse schappen wordt aangeboden.
Foodretailproducten met gg-ingrediënten spelen een marginale rol in de productportfolio’s van Nederlandse supermarkten en laten nauwelijks veranderingen zien tussen november 2022 en juli 2023. Voor vier van de zes productcategorieën (meel, mayonaise, margarine en maïs & soja) zijn geen producten met gg-ingrediënten gevonden. Voor bakoliën & plantaardige vetten is het aandeel stabiel en lager dan 1% van alle producten die in deze categorie op de markt worden gebracht. Alleen voor snoep, koekjes & chips ligt dit aandeel dicht bij de 1% en vertoonde op korte termijn tijdens de analyseperiode kleine variaties.
Of producten in de supermarkt al dan niet geëtiketteerd zijn met ‘bevat gg-ingrediënten’, blijkt op vanuit het perspectief van de supermarkt niet van belang. Supermarktleiders melden dat zij nauwelijks vragen van klanten ontvangen over dit soort voedsel en dat het in hun dagelijkse werkzaamheden nauwelijks een rol speelt. Uit de analyse komen twee groepen supermarkten naar voren: een groep waarvan de leiding er zeker van is dat ze gg-vrij zijn, en een groep die zich grotendeels niet bewust is van de vraag of genetisch gemodificeerd voedsel tot het productportfolio van hun winkel behoort.

Het onderzoeksrapport kunt u vinden onder de ‘download publicatie’ knop. De COGEM aanbiedingsbrief bij dit onderzoeksrapport is beschikbaar op een andere pagina. Ga naar de COGEM aanbiedingsbrief.