Milieurisicoanalyse van klinische toepassingen van genetisch gemodificeerde T-cellen

Onderzoek naar de toepassing van genetisch gemodificeerde (gg-)T-cellen als immunotherapie tegen verschillende vormen van kanker, neemt de afgelopen jaren toe. Bij deze vorm van therapie worden lichaamseigen T-cellen uit de patiënt buiten het lichaam genetisch gemodificeerd, zodat deze cellen na terugplaatsing in de patiënt kankercellen kunnen herkennen en bestrijden. Bij de milieurisicobeoordeling die standaard uitgevoerd wordt bij deze gentherapie studies, worden ook de risico’s van mogelijke blootstelling van derden in ogenschouw genomen. De COGEM heeft in haar eerdere adviezen over klinische studies met gg-T-cellen aangegeven dat gg-T-cellen vanuit de patiënt mogelijk naar andere personen overgedragen kunnen worden door prikincidenten, donatie van weefsels/organen of bloed, overdracht via de placenta (naar ongeboren kind), via moedermelk, of via het semen (seksueel contact). Voor de milieurisicobeoordeling is het van belang om te weten hoe lang gg-T-cellen aanwezig blijven in de patiënt, of de gg-T-cellen op de bovengenoemde manieren daadwerkelijk overgedragen kunnen worden aan derden, en welke risico’s er verbonden zijn aan blootstelling aan gg-T-cellen. Om hier meer inzicht over te krijgen, heeft de COGEM een onderzoeksproject latten uitvoeren. Dit project is uitgevoerd door Ameco Adviesgroep Milieubeleid in samenwerking met het Nederlands Kanker Instituut.

In het rapport wordt verder ingegaan op de huidige kennis van de biologie van T-cellen en hun receptoren, de levensduur van gg-T-cellen, de kans op overdracht van gg-T-cellen bij verschillende transmissieroutes en de potentiele schadelijke effecten hiervan, en de juridische implicaties. Samenvattend concluderen de onderzoekers dat de kans op overdracht verschilt per overdrachtsweg, de overlevingskansen van de overgedragen gg-T-cellen per situatie verschillen, en dat de mogelijke schadelijke effecten van de gg-T-cellen afhankelijk zijn van de genetische modificatie die aangebracht is.

Het COGEM onderzoeksrapport kunt u vinden onder de ‘download publicatie’ knop en de naar aanleiding van de onderzoeksresultaten opgestelde COGEM signalering kunt u hier vinden.