Aandachtspunten en valkuilen stakeholdersbetrokkenheid bij onderzoek naar controversiële onderwerpen

Rondom wetenschappelijk onderzoek en innovatie is een toenemende aandacht voor sociale robuustheid via stakeholderparticipatie. In deze brief gaat de COGEM in op de waarde van stakeholderparticipatie bij het uitvoeren van onderzoek naar controversiële onderwerpen zoals de veiligheid van genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s), en mogelijke valkuilen bij deze participatievorm.
De discussie over de veiligheid van genetisch gemodificeerde (gg-)gewassen is naar aanleiding van publicaties – waarin geconcludeerd wordt dat ggo’s een gevaar zouden vormen voor mens, dier of milieu – nog steeds actueel in Europa, en ook daarbuiten. Dit zal naar verwachting niet veranderen, zo blijkt opnieuw uit een recente publicatie over gg-maïs. De discussie over deze studies (aangeduid als alarmerende studies) heeft een herkenbaar en terugkerend karakter waarbij de betrokkenen het niet eens kunnen worden over de betekenis en consequenties die aan de onderzoeksresultaten verbonden moeten worden.
In 2013 signaleerde de COGEM dat bij het verschijnen van alarmerende studies herhalingsonderzoek gewenst kan zijn, omdat dit soms de enige manier is om de resultaten te verwerpen dan wel te bevestigen.  Tegelijkertijd zijn dit soort veiligheidsstudies zeer complex en is maatschappelijke acceptatie van de eindresultaten afhankelijk van diverse factoren, waaronder het draagvlak hiervoor bij de stakeholders. Om de steun voor en acceptatie van de resultaten te vergroten, wordt in toenemende mate aandacht besteed aan stakeholderparticipatie tijdens dit soort onderzoek.
Naar aanleiding van het verloop en de uitkomsten van het Europese GMO Risk Assessment and Communication of Evidence (GRACE) project, identificeert de COGEM enkele aandachtspunten en valkuilen van stakeholderparticipatie.