Viral replicon systems and their biosafety aspects –Inventory and description of viral replicon systems and characteristics relevant for risk assessment
Er is veel aandacht voor de ontwikkeling en toepassing van virale replicons, zowel als hulpmiddel in (fundamenteel) laboratoriumonderzoek, als bij medische toepassingen in het vaccin- en kankeronderzoek. Replicons kunnen na infectie van een cel nog wel hun (virale) genoom repliceren, maar zijn niet in staat nieuwe virusdeeltjes te vormen en kunnen daardoor niet verder verspreiden. Hiervoor zijn één of meerdere genen die coderen voor de structurele eiwitten verwijderd of vervangen door een transgen (‘gene-of-interest’). Door de structurele eiwitten apart (in trans) aan te bieden, kunnen virale replicondeeltjes worden gegenereerd die eenmalig cellen kunnen infecteren. Voorbeelden van replicons zijn de zogenoemde zelf-amplificerende mRNA-vaccins tegen COVID-19 en influenza, die thans in ontwikkeling zijn.
Gezien de toename van het aantal adviesvragen over inschaling van werkzaamheden met replicons heeft de COGEM een onderzoeksproject laten uitvoeren naar de verschillende aspecten rond repliconsystemen. Dit onderzoek is uitgevoerd door Perseus B.V. en richtte zich op de vraag welke repliconsystemen in ontwikkeling zijn en welke strategieën er zijn ontwikkeld om de bioveiligheid van replicons te verbeteren.
Op basis van literatuuronderzoek wordt de grote diversiteit aan virale repliconsystemen, afgeleid van positief- of negatief-strengs RNA-virussen, in kaart gebracht. Ondanks de grote verscheidenheid kon een aantal gemeenschappelijke aspecten met betrekking tot eventuele milieurisico’s geïdentificeerd worden. In het rapport worden verschillende strategieën beschreven om deze risico’s in te perken en is een schema opgenomen dat als leidraad genomen kan worden bij mogelijke omlaagschaling van virale repliconsystemen.
Het COGEM onderzoeksrapport kunt u vinden onder de ‘download publicatie’ knop. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten is een generiek COGEM advies opgesteld. Ga naar het generieke COGEM advies.