Publicaties

Ethische en maatschappelijke aspecten van cisgenese

Signaleringen | 06.07.2006 | 060706-03

Het maatschappelijke debat over toepassing van genetische modificatie in de landbouw heeft mede nieuwe ontwikkelingen in de biotechnologie gestimuleerd. Cisgenese is een voorbeeld hiervan. Bij cisgenese wordt een plant gemodificeerd met coderende DNA-sequenties afkomstig uit de soort zelf of uit kruisbare soorten. Met de term cisgeen wordt bedoeld dat men binnen de grens van kruisbare soorten blijft, dat wil zeggen dat het cisgene eindproduct alleen genen bevat die ook via klassieke veredeling ingekruist zouden kunnen worden. Door binnen de kruisingsgrenzen te blijven hoopt men enerzijds bepaalde ethische bezwaren weg te nemen en anderzijds bezwaren op veiligheidsgronden weg te nemen. In een eerdere technisch-wetenschappelijke signalering heeft de COGEM de risico’s van cisgene gewassen voor mens en milieu in kaart gebracht. Op basis van deze inventarisatie zijn eventuele opties voor versoepeling van de regelgeving in het geval van cisgene gewassen besproken.
In deze signalering gaat de COGEM in op de ethische en maatschappelijke aspecten van cisgenese. De COGEM ziet voor cisgenese onder bepaalde voorwaarden mogelijkheden voor een vereenvoudigde toelatingsprocedure bij ingeperkt gebruik en marktintroducties. De COGEM verwacht evenwel niet dat cisgenese door alle partijen vanzelfsprekend als acceptabele vorm van genetische modificatie wordt gezien. Dat hangt af van de visie van de betrokkenen op algemeen normatieve kwesties als de integriteit van de natuur en de toepassing van biotechnologie in de landbouw en voedselproductie, en van de wijze waarop de techniek ontwikkeld wordt en naar de samenleving wordt gepresenteerd. Ook is het onbekend hoe burgers en consumenten in Nederland in de praktijk tegen cisgenese zullen aankijken. Bij de ontwikkeling en implementatie van regelgeving rond cisgenese beveelt de COGEM interactieve methoden van beleidsvorming aan, waarin de diverse belanghebbenden hun stem kunnen laten horen.
Aangezien de vergunningverlening rondom de introductie in het milieu van gg-gewassen op Europees niveau plaatsvindt, zal een eventuele vrijstelling of versoepeling van de regelgeving voor cisgenese moeten worden gesteund door alle lidstaten. De COGEM raadt het Ministerie van VROM aan ook dit traject te entameren, parallel aan het nationale traject.

Download publicatie