Considering endogenous retroviruses present in mammalian species in environmental risk assessment

De COGEM heeft een literatuurstudie laten uitvoeren om meer inzicht te krijgen in de mogelijke risico’s voor mens en milieu die verbonden zijn aan de aanwezigheid van zogenaamde ‘endogene retrovirussen’ (ERV’s) in het DNA van humane en dierlijke cellen bij laboratoriumonderzoek. ERV’s bestaan uit DNA sequenties die gedurende de evolutie in het DNA van dieren en mensen terecht zijn gekomen. Het resulterende rapport, dat door Perseus BV is opgesteld, biedt een inventarisatie van de huidige wetenschappelijke informatie over ERV’s en gaat in op de vragen hoe ERV’s geactiveerd kunnen worden, welke eiwitproducten hierbij gevormd kunnen worden en welke milieurisico’s hiermee gepaard kunnen gaan.

In het rapport trekken de onderzoekers de volgende conclusies:

• Endogene retrovirussen (ERV’s) zijn alom aanwezig in het dierenrijk en hun aanwezigheid is bijgevolg waarschijnlijk in verschillende vormen van (uitgangs)materiaal gebruikt in de biotechnologie (bv. weefsels, primaire cellen, cellijnen);
• Voor zowel intacte als partiële ERV’s die aanwezig zijn in de gastheer(cel) is het onwaarschijnlijk dat deze een gevaar vormen voor de gastheer of de omgeving;
• Door manipulatie (bv. kweek, xenotransplantatie) kan activatie van ERV’s plaatsvinden die uiteindelijk zou kunnen resulteren in de productie van infectieuze virusachtige deeltjes en replicatiecompetente virussen, al is het eventuele milieurisico nog onduidelijk;
• Een grondige risicoanalyse (zoals vermeld in het rapport) is noodzakelijk om ERV‘s en het (uitgangs)materiaal waarin de ERV’s aanwezig kunnen zijn in te delen in een pathogeniteitsklasse.

In drie annexen wordt een overzicht gegeven van cellijnen en weefsels waarvan bekend is dat er ERV’s in voorkomen (Annex I), van virussen anders dan retrovirussen die ERV’s kunnen activeren na infectie (Annex II) en van de beschikbare gegevens over chemische en fysische inductie van ERV’s in cellen (Annex III).

Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten is een COGEM advies opgesteld.