Adviserende aanbiedingsbrief over het belang van akker(randen) voor vlinders
Veel van de genetische gemodificeerde (gg-) landbouwgewassen die wereldwijd worden verbouwd zijn insectenresistent. Deze gewassen, zoals maïs, bevatten Bt-toxines die toxisch zijn voor bepaalde plaaginsecten. Een belangrijk onderdeel van de toelatingsprocedure voor teelt van deze insectenresistente gg-gewassen is de beoordeling van eventuele effecten op zogeheten niet-doelwitorganismen, zoals vlinders. Rupsen die voorkomen in maïsakkerranden kunnen blootgesteld worden aan Bt-toxines. Indien zij vatbaar zijn voor het betreffende Bt-toxine, zou dit tot afnemende vlinderpopulaties kunnen leiden.
De COGEM heeft een onderzoek laten uitvoeren om het voorkomen van vlindersoorten in akkerranden van maïs in Nederland te laten inventariseren. Uit het onderzoek blijkt dat vlindersoorten in Nederland een breed leefgebied hebben en dat zij voor hun overleving niet alleen afhankelijk zijn van akker(randen) van maïs, waar ze potentieel blootgesteld kunnen worden aan Bt-toxines. Echter gezien de bedreigde status van vlindersoorten in Nederland kan elke verzwaring van bestaande drukfactoren leiden tot versterkte achteruitgang van vlinderpopulaties.
De COGEM heeft een sterke voorkeur voor het uitvoeren van experimenteel en observationeel onderzoek ter beoordeling van eventuele risico’s voor niet-doelwitvlinderachtigen. De COGEM stelt dat drie vlindersoorten het meest geschikt zijn om als representatieve soorten gebruikt te worden voor laboratoriumexperimenten. De COGEM adviseert de staatssecretaris van IenW om dit standpunt in te brengen bij de EFSA ter aanpassing van haar richtlijn.
De inzichten en resultaten van het onderzoek zijn van belang voor de verbetering van de milieurisicobeoordeling. De COGEM signaleert dat bij een eventueel toekomstig besluit over toelating van een Bt-gewas een vergelijking van de effecten op vlinderpopulaties door gangbare en alternatieve methoden van plaaginsecten wenselijk is.
Het COGEM advies kunt u vinden onder de ‘download publicatie’ knop en het bijbehorende COGEM onderzoeksrapport kunt u hier vinden.